Hokej na lodzie to dziś jedna z najbardziej widowiskowych, dynamicznych i uwielbianych przez kibiców dyscyplin sportu. Zawodnicy, wyposażeni w kije i łyżwy, pędzą po lodowej tafli, rywalizując o zdobycie goli przy pomocy krążka. Ta charakterystyczna gra, kojarzona przede wszystkim z Kanadą, ma jednak znacznie dłuższą i bardziej złożoną historię. W niniejszym artykule zapraszamy na obszerną podróż przez dzieje hokeja: od jego starożytnych, prymitywnych form, poprzez narodziny w Kanadzie, rozwój organizacyjny i profesjonalny, aż po współczesne rozgrywki międzynarodowe. Znajdzie się też miejsce na przybliżenie historii hokeja w Polsce oraz wspomnienie największych gwiazd dyscypliny. Tekst przeznaczony jest dla czytelników, którzy dopiero zaczynają przygodę z hokejem na lodzie, a chcieliby zgłębić jego bogate tradycje.
Wczesne formy gier kijem i piłką (krążkiem)
Starcie między tradycją a legendą
Wydaje się, że odkąd człowiek wynalazł kije i okrągłe (bądź dyskowate) przedmioty, pojawiło się mnóstwo gier opartych na uderzaniu i przenoszeniu takiego „krążka” czy „piłki”. Pierwotne formy gier przypominających hokej odnajdujemy w różnych zakątkach świata. Nazwa „hokej” może wywodzić się od francuskiego słowa „hocquet” (pastorał, zakrzywiony kij), jednak korzenie samego sportu sięgają prawdopodobnie jeszcze dawniej.
Tradycje europejskie: od hoquet do bandy
W Europie nie brakowało gier, w których kijem uderzano w piłkę: w Anglii od wieków grano np. w bandy – sport zbliżony do hokeja, lecz rozgrywany piłką na dużym, zamarzniętym boisku (często na otwartych stawach i jeziorach). W Holandii istniały formy rekreacji na łyżwach, podczas których używano kija do popychania małej piłeczki po lodzie. W Szkocji i Irlandii od dawna znane były różne gry z użyciem kija (np. hurling – jednak rozgrywany na trawie).
Ważne jest, by podkreślić, że żadna z tych gier nie była jeszcze współczesnym hokejem na lodzie. Stanowiły raczej przodków i inspirację dla dyscypliny, której nowożytne zasady narodziły się w XIX wieku w Kanadzie.
Narodziny hokeja na lodzie w Kanadzie
Kolonialne wpływy i zimowy klimat
Klimat Kanady, z długimi i mroźnymi zimami, sprzyjał rozwojowi sportów na lodzie – łyżwiarstwa, ślizgawek i gier z kijem. Brytyjscy żołnierze, stacjonujący w koloniach nad rzeką św. Wawrzyńca, w wolnych chwilach organizowali rozgrywki przypominające bandy czy shinty (szkocką grę kijem). Z czasem lokalna ludność przejęła i zmodyfikowała te zabawy, przystosowując je do warunków, jakie dawały zamarznięte akweny Kanady.
Halifax, Kingston i inne ośrodki
Jednym z najstarszych miejsc, gdzie pojawiła się forma hokeja, był Halifax w prowincji Nowa Szkocja. Również w Kingston w prowincji Ontario odnotowano na początku XIX wieku relacje świadczące o meczach z kijem i krążkiem na lodzie. Grający używali prowizorycznych krążków (zdarzało się, że była to drewniana czy gumowa piłka), a bramki wyznaczali za pomocą kamieni lub patyków.
Chociaż nie ma jednoznacznej zgody co do tego, które miasto jest „prawdziwą kolebką” hokeja, to z pewnością kluczową rolę w kształtowaniu się sportu odegrał Montreal – tam właśnie pod koniec XIX wieku sformalizowano zasady i powstały pierwsze zorganizowane kluby.
Pierwsze zasady i rola Jamesa Creightona
James Creighton – ojciec nowożytnego hokeja?
Wielu historyków wskazuje na Jamesa Creightona jako osobę, która w znacznym stopniu przyczyniła się do ujednolicenia zasad hokeja. Creighton, urodzony w Nowej Szkocji, przeprowadził się do Montrealu w latach 70. XIX wieku i tam upowszechniał warianty gry, jakie poznał wcześniej w swojej rodzinnej prowincji.
W 1875 roku Creighton zorganizował pierwszy oficjalny mecz w hali (Victoria Skating Rink), gdzie spisano podstawowe reguły spotkania: ustalono liczbę zawodników na lód, zakaz podnoszenia kija powyżej barków czy wstępne zasady dotyczące krążka. Chociaż gra była jeszcze daleka od ideału, wydarzenie to bywa uznawane za moment przejścia od luźnych potyczek na lodzie do zorganizowanej dyscypliny.
Montreal: pierwsi pionierzy, pierwsze kluby
Montreal, będący w tamtym czasie tętniącą życiem metropolią kanadyjską, szybko stał się stolicą nowożytnego hokeja. W 1877 roku studenci Uniwersytetu McGill opublikowali drukowane reguły gry, a w 1879 roku wprowadzono oficjalny drewniany krążek zamiast gumowej piłki (krążek hokejowy w obecnej formie, z twardej gumy, stał się standardem kilka lat później).
Pierwsze kluby hokejowe zaczęły się formować pod koniec lat 80. XIX wieku. Jednym z najsłynniejszych stał się Montreal Hockey Club, a w 1893 roku wprowadzono pierwsze trofeum dla najlepszej drużyny – Puchar Stanleya (Stanley Cup), ufundowany przez lorda Stanleya (ówczesnego gubernatora Kanady). Puchar Stanleya do dziś jest jednym z najbardziej prestiżowych trofeów, choć obecnie rywalizuje się o niego w ramach rozgrywek National Hockey League (NHL).
Profesjonalizacja i rozwój lig
Narodziny profesjonalnego hokeja
Choć początkowo hokej miał amatorski charakter (od zwykłej rozrywki po zabawę akademicką), na przełomie XIX i XX wieku zaczęły się pojawiać pierwsze kluby płacące zawodnikom za grę. W związku z tym narastały konflikty między zwolennikami czystego amatorstwa a rosnącą grupą profesjonalistów.
Przełom przyniosła National Hockey Association (NHA), założona w 1909 roku w Montrealu. Była to jedna z pierwszych profesjonalnych lig hokejowych, która zatrudniała zawodników za określone stawki. Jeszcze większe znaczenie miał rok 1917, kiedy na gruzach NHA powstała National Hockey League (NHL) – organizacja, która z czasem stała się najpotężniejszą ligą hokejową na świecie.
Początki NHL
NHL zainaugurowała rozgrywki w sezonie 1917/1918 z udziałem kilku kanadyjskich klubów. W kolejnych latach, szczególnie w okresie międzywojennym, liga rozrosła się o drużyny ze Stanów Zjednoczonych. W 1926 roku dołączyły takie kluby jak New York Rangers, Chicago Blackhawks czy Detroit Red Wings, co wyznaczyło początek gwałtownej ekspansji hokeja zawodowego w Ameryce Północnej.
Wczesne lata istnienia NHL naznaczone były jednak problemami finansowymi, a także wyzwaniami natury logistycznej (podróże na wielkie odległości, brak ogrzewanych hal, niezbyt doskonałe systemy mrożenia lodu). Mimo to poziom sportowy szybko rósł, a same rozgrywki stały się źródłem niezwykłych emocji, przyciągając tysiące kibiców.
Ekspansja hokeja w XX wieku
Powstanie „Original Six”
Choć NHL rozrastała się w latach 20., wielki kryzys gospodarczy i II wojna światowa sprawiły, że liczba drużyn zmalała do 6, nazywanych dziś „Original Six”. Były to:
- Montreal Canadiens
- Toronto Maple Leafs
- Boston Bruins
- Chicago Blackhawks
- Detroit Red Wings
- New York Rangers
Okres „Original Six” (1942–1967) uznaje się za epokę, w której kanadyjskie i amerykańskie drużyny zbudowały mocne fundamenty organizacyjne oraz stworzono wielkie rywalizacje (np. Montreal–Toronto, Boston–Montreal). Choć liga liczyła tylko 6 zespołów, to właśnie wtedy hokej zyskał status jednego z najważniejszych sportów w Ameryce Północnej.
Kolejne fale ekspansji
Rok 1967 przyniósł pierwszą wielką ekspansję, gdy NHL niemal podwoiła liczbę drużyn z 6 do 12. W kolejnych dekadach do ligi dołączały następne miasta, a hokej zaczął być popularny nawet w stanach o cieplejszym klimacie, takich jak Kalifornia (np. Los Angeles Kings, Anaheim Ducks) czy Floryda (Florida Panthers, Tampa Bay Lightning). Dziś NHL liczy 32 zespoły, występujące zarówno w Kanadzie, jak i w USA.
Wymiar międzynarodowy: IIHF i pierwsze turnieje
Założenie IIHF i standaryzacja zasad
Choć początkowo główna rywalizacja hokejowa toczyła się w Ameryce Północnej, sport ten szybko znalazł entuzjastów w Europie. Już w 1908 roku powołano do życia Międzynarodową Federację Hokeja na Lodzie (IIHF – International Ice Hockey Federation) z siedzibą w Zurychu. Jej założycielami były Belgia, Francja, Wielka Brytania, Szwajcaria i Bohemia (historyczny region Czech). Z czasem do IIHF zaczęły dołączać kolejne kraje, w tym także Kanada (w 1920) i Stany Zjednoczone (1920).
IIHF opracowała międzynarodowe przepisy hokejowe, które różniły się (i wciąż nieco różnią) od reguł NHL (m.in. rozmiar lodowiska, zasady dotyczące walki, spalonego, bramkarza). Na arenie olimpijskiej i w Mistrzostwach Świata rozgrywa się mecze według standardów IIHF.
Hokej na Igrzyskach Olimpijskich
Hokej zadebiutował na igrzyskach olimpijskich w 1920 roku w Antwerpii, początkowo jako część programu letniej olimpiady (z powodu braku Zimowych Igrzysk). Oficjalnie do programu Zimowych Igrzysk Olimpijskich hokej trafił w 1924 roku w Chamonix. Dominowały wówczas reprezentacje Kanady i Stanów Zjednoczonych, dysponujące największym doświadczeniem i zapleczem.
Od lat 50. XX wieku coraz mocniejszą pozycję w hokeju uzyskiwały reprezentacje europejskie, zwłaszcza Związku Radzieckiego (później Rosji) czy Czechosłowacji (obecnie Czech i Słowacji). Olimpijskie turnieje hokejowe stały się jednymi z najbardziej prestiżowych wydarzeń w całym kalendarzu zimowych igrzysk, przyciągając kibiców spragnionych zaciętej rywalizacji i wielkich emocji.
Mistrzostwa Świata i inne turnieje
Mistrzostwa Świata w hokeju na lodzie organizuje IIHF od 1930 roku (z przerwami w latach II wojny światowej). Z czasem do kalendarza dołączyły m.in. Puchar Kanady (lata 70. i 80.), przekształcony w Puchar Świata (World Cup of Hockey), a także turnieje młodzieżowe (Mistrzostwa Świata U-20, U-18). Hokej stał się dyscypliną o światowym zasięgu, rozwijaną w dziesiątkach krajów. Nawet tam, gdzie zimy są łagodne, tworzy się sztuczne lodowiska i kluby, a reprezentacje narodowe walczą w różnych dywizjach światowej rywalizacji.
Hokej w Polsce – krótkie dzieje
Pierwsze kroki i okres międzywojenny
Hokej na lodzie dotarł do Polski jeszcze w czasach zaborów. Już na początku XX wieku w Krakowie, Warszawie, Lwowie czy Zakopanem organizowano zabawy na lodzie z kijami i piłką. Oficjalne początki zorganizowanego hokeja datuje się jednak na lata 20. XX wieku, kiedy to powstał Polski Związek Hokeja na Lodzie (PZHL) (zarejestrowany w 1925 roku) i przystąpiono do rozgrywek o Mistrzostwo Polski.
Polska reprezentacja zaczęła występować na arenie międzynarodowej (pierwszy oficjalny mecz z Austrią w 1926 roku). Najlepsze polskie kluby tamtego okresu – choćby Cracovia w Krakowie czy AZS Warszawa – dominowały w rywalizacji krajowej.
Sukcesy w latach 30. i powojenny rozwój
Największy sukces przedwojennego polskiego hokeja to 4. miejsce na Mistrzostwach Świata 1931 w Krynicy. Polacy potrafili wówczas wygrywać z silnymi drużynami europejskimi, co przyniosło krajowi rozgłos w środowisku hokejowym. Niestety, wybuch II wojny światowej przerwał dynamiczny rozwój dyscypliny.
Po wojnie hokej w Polsce odradzał się stopniowo, a z czasem powstały takie kluby jak Legia Warszawa, Górnik Katowice (później GKS Katowice), GKS Tychy, Podhale Nowy Targ, Unia Oświęcim czy Stoczniowiec Gdańsk. Reprezentacja Polski w latach 70. i 80. sporadycznie potrafiła pokazać się z dobrej strony (m.in. historyczne zwycięstwo 6:4 nad ZSRR w 1976 roku!), jednak na dłuższą metę nie była w stanie rywalizować z czołówką światową. Hokej pozostał w Polsce sportem niszowym w porównaniu z piłką nożną czy siatkówką.
Współczesne wyzwania
Dziś Polska Hokej Liga (PHL) próbuje powrócić do większej popularności w kraju, bazując na lokalnych tradycjach i sympatiach kibiców. Wciąż najmocniejsze kluby to te z południa kraju (GKS Katowice, GKS Tychy, Podhale Nowy Targ, Re-Plast Unia Oświęcim), choć w innych regionach również rozwijane są akademie i projekty hokejowe.
Reprezentacja Polski od lat balansuje między Dywizją IA i IB Mistrzostw Świata, dążąc do awansu do Elity (grupy najlepszych 16 drużyn globu). Choć do czołówki światowej wciąż brakuje sporo, rosnące zainteresowanie sportem i inicjatywy szkoleniowe dają nadzieję na powolny wzrost poziomu i być może powrót Polski do światowego hokeja na wyższym szczeblu.
Najwięksi zawodnicy i legendy hokeja
Gordie Howe – „Mr. Hockey”
Mówiąc o legendach hokeja, nie sposób pominąć Gordie’ego Howe’a. Urodzony w 1928 roku Kanadyjczyk przez wiele lat był najbardziej rozpoznawalnym zawodnikiem NHL, występując w Detroit Red Wings. Jego kariera trwała niezwykle długo, bo grał zawodowo aż do 52. roku życia. Był nie tylko świetnym strzelcem, ale też wszechstronnym graczem, potrafiącym zarówno zdobywać bramki, jak i walczyć fizycznie. Dzięki temu zyskał przydomek „Mr. Hockey”.
Bobby Orr i rewolucja na pozycji obrońcy
Bobby Orr jest uznawany za jednego z najwybitniejszych obrońców w historii. Grając w Boston Bruins w latach 60. i 70., zrewolucjonizował rolę defensora. Dzięki niezwykłej jeździe na łyżwach i zmysłowi ofensywnemu potrafił sam rozpocząć akcję w obronie i błyskawicznie przenieść ją pod bramkę rywali. To on zapoczątkował nową erę, w której obrońcy stali się pełnoprawnymi uczestnikami ataku.
Wayne Gretzky – „The Great One”
Wayne Gretzky to dla wielu kibiców absolutny numer jeden w dziejach hokeja. Urodzony w 1961 roku Kanadyjczyk bił rekordy NHL jeden po drugim, występując głównie w Edmonton Oilers i Los Angeles Kings. Pobił między innymi rekordy wszech czasów pod względem zdobytych bramek (894 w sezonach zasadniczych), asyst (1963) i łącznej liczby punktów (2857). Niezwykła inteligencja na lodzie, wizja gry i lekkość w zdobywaniu punktów sprawiły, że zyskał przydomek „The Great One”. Dziś pozostaje punktem odniesienia dla kolejnych pokoleń zawodników.
Mario Lemieux, Jaromír Jágr i inni wielcy
W gronie wybitnych graczy warto wspomnieć o takich postaciach jak:
- Mario Lemieux (Kanada), gwiazda Pittsburgh Penguins, który zmagając się z licznymi problemami zdrowotnymi (łącznie z pokonaniem nowotworu), zdołał zdobyć Puchar Stanleya i wielokrotnie przewodził w klasyfikacjach punktowych.
- Jaromír Jágr (Czechy), jeden z najwybitniejszych europejskich hokeistów w NHL, słynący z długowieczności i wyjątkowych umiejętności ofensywnych.
- Dominik Hašek (Czechy), bramkarz o niespotykanej technice i refleksie, uznawany przez wielu za jednego z najlepszych golkiperów w historii.
- Aleksandr Owieczkin (Rosja) – współczesna gwiazda Washington Capitals, rewelacyjny strzelec, walczący o pobicie rekordu Wayne’a Gretzky’ego w liczbie zdobytych goli w NHL.
- Sidney Crosby (Kanada) i Connor McDavid (Kanada) – współcześni mega-gwiazdorzy ligi, łączący kreatywność z dynamiką, wielokrotni laureaci indywidualnych nagród.
Legendy polskiego hokeja
W Polsce nie brakowało utalentowanych zawodników, którzy zapisywali się w pamięci kibiców. Jednym z najsłynniejszych jest Mariusz Czerkawski, który jako pierwszy Polak zrobił poważną karierę w NHL (m.in. w Boston Bruins, Edmonton Oilers, New York Islanders). W latach 90. i 2000. był rozpoznawalną twarzą polskiego hokeja, osiągając w najlepszych momentach status gwiazdy w Nowym Jorku.
Innymi cenionymi graczami z Polski byli chociażby Krzysztof Oliwa (znany z gry w New Jersey Devils i zdobycia Pucharu Stanleya w 2000 roku) czy Wojciech Wolski, który występował w Colorado Avalanche i innych klubach NHL. Choć polski hokej nie dorównuje światowym potęgom, występy tych zawodników w najsilniejszych ligach pokazały, że talent znad Wisły może zaistnieć nawet w najbardziej prestiżowym środowisku.
Ewolucja przepisów i stylu gry
Od brutalnych potyczek do szybkiej rozgrywki
W początkach hokeja, szczególnie w Ameryce Północnej, mecze bywały niekiedy brutalne i przepełnione bójkami. Nie istniały sztywne przepisy dotyczące fauli czy użycia siły. Z czasem wprowadzono jednak kary minutowe (2, 5 lub 10 minut w boksie kar), przepisy zakazujące ataków w okolicę głowy oraz szereg regulacji ograniczających niebezpieczne zagrania.
Taktyka: od prostych schematów do kompleksowych systemów
Pierwsze drużyny bazowały głównie na indywidualnych umiejętnościach i prostych podaniach do przodu. Z czasem trenerzy zaczęli opracowywać zaawansowane formacje taktyczne, z przypisaniem ról defensywnych, ofensywnych i specjalistów od gry w przewadze (power play) czy w osłabieniu (penalty kill). Współczesny hokej opiera się na umiejętności szybkiego przejścia z obrony do ataku oraz utrzymywania krążka w tercji przeciwnika (tzw. forechecking).
Zmiany w sprzęcie
Równie istotna była ewolucja sprzętu. Pierwsi zawodnicy grali w skórzanych łyżwach przytwierdzonych do butów i używali prowizorycznych, drewnianych kijów. Dziś zawodnicy noszą łyżwy o zaawansowanej konstrukcji, zapewniające lepszą stabilność i prędkość, a kije – coraz częściej kompozytowe – są lżejsze i trwalsze. Coraz bardziej rozbudowany jest również sprzęt ochronny (kaski, nagolenniki, ochraniacze na ramiona), co pozwala na dynamiczniejszą i bezpieczniejszą grę.
Najważniejsze turnieje i rozgrywki w hokeju
NHL – północnoamerykańskie Eldorado
National Hockey League to bez wątpienia najbardziej prestiżowe i najbogatsze rozgrywki hokejowe na świecie. Zwycięzca długiego sezonu zasadniczego i późniejszych play-off sięga po legendarny Puchar Stanleya – trofeum, które marzy się każdemu hokeiście. NHL skupia najlepszych zawodników z całego globu i generuje ogromne dochody z transmisji telewizyjnych, biletów czy kontraktów reklamowych.
KHL – Kontynentalna Hokejowa Liga
W Europie, a ściślej w Rosji (i kilku innych krajach byłego ZSRR), kluczową rolę odgrywa Kontinientalnaja Chokkiejnaja Liga (KHL). Założona w 2008 roku, szybko stała się drugą pod względem poziomu i prestiżu ligą świata. Znane kluby KHL to choćby CSKA Moskwa, SKA Sankt Petersburg czy Ak Bars Kazań. W pewnym okresie w KHL uczestniczyły także zespoły z Chorwacji (Medveščak Zagrzeb), Słowacji (Slovan Bratysława) czy Chin (Kunlun Red Star).
Europejskie i międzynarodowe rozgrywki klubowe
Poza KHL istnieją silne ligi narodowe w Skandynawii (szczególnie w Szwecji i Finlandii), Szwajcarii, Czechach, Niemczech czy na Słowacji. W 2014 roku zainaugurowano Hockey Champions League (Hokejową Ligę Mistrzów) – turniej wzorowany na piłkarskiej Champions League. Najlepsze kluby europejskie rywalizują tam w ciągu sezonu o tytuł mistrza Europy. Choć poziom sportowy jest wysoki, rozgrywkom wciąż brak popularności i medialnego rozmachu na miarę futbolowej Ligi Mistrzów.
Międzynarodowe turnieje reprezentacyjne
Oprócz igrzysk olimpijskich i Mistrzostw Świata organizowanych corocznie przez IIHF (z wyłączeniem lat olimpijskich, kiedy to turniej MŚ bywa mniej prestiżowy), największe emocje budził Puchar Kanady (lata 1976–1991), a następnie Puchar Świata (World Cup of Hockey) – rozgrywany nieregularnie z udziałem topowych reprezentacji świata. Na tym turnieju często występują najlepsi zawodnicy z NHL, stając się areną zaciętej rywalizacji Kanady, USA, Szwecji, Rosji, Czech czy Finlandii.
Hokej w kulturze i mediach
Hokej jako część tożsamości Kanady
Nie sposób przecenić znaczenia hokeja w kulturze Kanady – w tym kraju uchodzi on niemal za sport narodowy i ważny element dziedzictwa. Największe mecze reprezentacji Kanady – np. w finałach igrzysk olimpijskich czy kluczowych spotkaniach z Rosją (dawniej ZSRR) – przyciągały przed telewizory miliony widzów. Legendarnym przykładem jest Summit Series z 1972 roku, gdy reprezentacja Kanady rozgrywała serię meczów z reprezentacją Związku Radzieckiego.
Popularność w innych regionach świata
Choć w USA prym wiedzie futbol amerykański, koszykówka i baseball, hokej (szczególnie w północnych stanach) utrzymuje mocną pozycję. W Europie największe tradycje hokejowe ma Skandynawia, Rosja, Czechy, Słowacja, Szwajcaria i Niemcy. W ostatnich latach sport ten rozwija się także w krajach Azji (Chiny, Japonia, Korea Południowa) oraz w regionach, gdzie kiedyś hokej nie był popularny (m.in. Bliski Wschód).
Hokej w filmach i popkulturze
Hokej dość często pojawia się w filmach i serialach, zwłaszcza w produkcjach kanadyjskich i amerykańskich. Słynne tytuły to m.in. „The Mighty Ducks” (Pol. „Potężne Kaczory”), opowieść o dziecięcej drużynie hokejowej, czy filmy dokumentalne o legendach NHL. Hokejowe motywy przejawiają się w teledyskach, reklamach i grach komputerowych (choćby seria NHL wydawana przez EA Sports), co wpływa na jego rozpoznawalność.
Podsumowanie
Hokej na lodzie, którego współczesna postać ukształtowała się w Kanadzie w II połowie XIX wieku, przebył długą drogę: od spontanicznych gier z kijem i piłeczką na zamarzniętych rzekach, przez amatorskie potyczki w halach, aż po wyrafinowane rozgrywki zawodowych lig i prestiż międzynarodowych turniejów. Kluczowym momentem było powstanie NHL w 1917 roku, co nadało hokejowi profesjonalny sznyt i stworzyło znakomite warunki do rozwoju gwiazd i rywalizacji na najwyższym poziomie.
W wymiarze międzynarodowym hokej włączono do programu zimowych igrzysk olimpijskich w 1924 roku, a IIHF (założona w 1908) ustaliła wspólne przepisy, dzięki którym drużyny z różnych kontynentów mogły współzawodniczyć. Z czasem ukształtowały się także inne rozgrywki (Mistrzostwa Świata, Puchar Kanady / Puchar Świata) i potężne ligi zawodowe (KHL w Rosji, różne ligi europejskie).
Hokej w Polsce ma historię związaną z okresem międzywojennym i sukcesami z lat 30., gdy reprezentacja potrafiła osiągać przyzwoite wyniki na arenie międzynarodowej. Później chwilowy rozkwit miał miejsce w latach 70. (choć bez medali MŚ czy IO), a w ostatnich dekadach polski hokej zmaga się z trudnościami organizacyjnymi i finansowymi. Mimo to lokalne kluby i rozgrywki wciąż żyją pasją kibiców, a polscy zawodnicy, tacy jak Mariusz Czerkawski czy Krzysztof Oliwa, zapisali się w historii NHL.
Dziś hokej pozostaje niezwykle szybkim i efektownym sportem, wymagającym od zawodników nie tylko umiejętności łyżwiarskich, ale też koordynacji, siły fizycznej, taktycznego myślenia i ducha zespołowego. Właśnie ta mieszanka cech sprawia, że mecze hokejowe potrafią przyciągać tłumy fanów na trybuny i przed ekrany telewizorów, nie tylko w Kanadzie czy w USA, lecz w wielu krajach globu.
Niekończąca się rywalizacja – to chyba najlepsze podsumowanie hokeja. Od kiedy wprowadzono pierwsze przepisy w Montrealu i ustalono, że na lodzie gra 6 na 6 z bramkarzem i krążkiem, minęło ponad sto lat intensywnego rozwoju. Współczesne rozgrywki na najwyższym poziomie (NHL, KHL) potwierdzają, że hokej wciąż ewoluuje, przyciągając kolejne pokolenia fanów i zawodników. Ta dynamika sprawia, że historia hokeja na lodzie to wciąż otwarta księga, w której kolejne karty zapisywane są każdej zimy na taflach lodowisk całego świata.
